PL EN
ODKRYCIA
Wisior w typie Şimleul Silvaniei z Czerska na Urzeczu
 
Więcej
Ukryj
1
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, ul. Długa 52 «Arsenał», PL 00-241 Warszawa
 
 
Data publikacji: 31-12-2017
 
 
Wiadomości Archeologiczne 2017;LXVIII(68):270-275
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Another interesting artefact excavated in 2016 from grave 271 in the Przeworsk Culture cemetery at Czersk, Piaseczno County in central Poland (recently, see T. Rakowski, K. Watemborska-Rakowska 2017) is a copper alloy pendant of a form resembling rings type Şimleul Silvaniei recently analysed in more detail (M. Rudnicki 2012; J. Andrzejowski, A. Maciałowicz 2017, p. 205–214, ryc. 19–22, tab. 2). The burial was detected at the bottom of the ploughsoil as a circular outline of a pit with a dark grey, nearly black fill, diameter 40 cm, basin-like in section, with a depth of 20 cm (Fig. 1). Resting immediately below the level of detection were many pottery fragments, partly burnt, and a handful of cremated bone of an adult individual overlain by metal objects, e.g., an incomplete copper alloy A.68 brooch, an iron knife, and a badly corroded iron object, probably a broken needle; another element of this grave inventory is a decorated clay spindlewhorl (Fig. 2, 3). The brooch dates the burial to the younger stage of phase B1 (cf. M. Mączyńska 2001). However, the most remarkable element in this grave inventory is the copper alloy pendant (Fig. 4, 5). This specimen, made in the lost wax technique, shows no evidence of warping by fire and survives in an exceptionally good condition. Its circular body is decorated with three strands of pseudo-plaitwork, in three sections, separated by three symmetrically spaced rings. At each junction of the rings with the body of the pendant are three spherical knobs. Over one of the rings is a heavy, trapeze-shaped loop, profiled at top and base. It its form the pendant corresponds to rings type Şimleul Silvaniei variant Rustoiu 3a (A. Rustoiu 1996, p. 95). All these finds recorded so far have been interpreted as bracelets or arm rings, the ring diameter ranging between 6–6.5 and approximately 10–11 cm (J. Andrzejowski, A. Maciałowicz 2017, p. 210–211). The artefact from Czersk, smaller (ring dimensions of 5.4×4.8 cm) and fitted with a projecting, carefully finished loop, is the only pendant of this type recorded so far. Most of the type Şimleul Silvaniei rings recovered in Poland come from Przeworsk Culture territory, with a smaller number recorded in the Tyniec Group, Oksywie Culture and the earliest horizon of the Wielbark Culture (see J. Andrzejowski, A. Maciałowicz 2017, fig. 20). Unfortunately, most of them are stray finds and only a handful discovered in burials are datable to the period confined between phase A3 and phase B1b (M. Rudnicki 2012, p. 476; J. Andrzejowski, A. Maciałowicz 2017, p. 206–210). Some of the recently found rings type Şimleul Silvaniei were tested for their chemical composition. Most were found to be in lead bronze with a varying content of lead and tin, only one specimen was of an alloy classified as ‘scrap brass’ (J. Andrzejowski, A. Maciałowicz 2017, p. 213–214, table 2). The chemical composition of the pendant from Czersk is altogether different. Its alloy is high in zinc content (14.48–15.59%), with trace amounts of tin (0.19–0.87%) and lead (0.54–0.57%), and corresponds to so-called ‘decorative’ brasses (cf. P. Gan 2015, p. 179). Probably, the choice of the material used in making the pendant was not random, dictated by the wish to obtain a fine, golden-hued ornament.
 
REFERENCJE (24)
1.
Andrzejowski, J., Nadkole 2. A Cemetery of the Przeworsk Culture in Eastern Poland, Monumenta Archaeologica Barbarica V, Kraków, 1998.
 
2.
Andrzejowski, J., Nekropola w Modle a późna faza kultury przeworskiej na północnym Mazowszu, część I–III, m-pis dysertacji doktorskiej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
 
3.
Andrzejowski, J., Ze studiów nad związkami przeworsko-wielbarskimi na wschodnim Mazowszu – cmentarzysko w Wyszkowie nad Bugiem, [w:] J. Andrzejowski (red.), In medio Poloniae barbaricae. Agnieszka Urbaniak in memorian, Monumenta Araeologica Barbarica, Series Gemina III, Warszawa, 2014, s. 19–43.
 
4.
Andrzejowski, J., Ad vocem: Pierścieniowata zawieszka ażurowa z Podola, [w:] J. Andrzejowski et alii (red.), Orbis barbarorum. Studia ad archaeologiam germanorum et baltorum temporibus imperii romani pertinentia. Adalberto Nowakowski dedicate, Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina VI, Warszawa-Schleswig, 2017, s. 421–430.
 
5.
Andrzejowski, J., Maciałowicz, M., Między Północą a Południem. Zespół osadniczy z późnej epoki żelaza w Jarnicach nad Liwcem w świetle dalekosiężnych powiązań, Wiadomości Archeologiczne, 2017, s. 179–234.
 
6.
Czarnecka, K., Oblin. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Südmasowien, Monumenta Archaeologica Barbarica XIII, Warszawa, 2007.
 
7.
Czarnecka, K., A Parade Shield from the Przeworsk Culture Cemetery in Czersk, near Warsaw, Poland: an International Sign of Status in the Early Roman Period, [w:] A. Bliujienė (red.), People at the Crossroads of Space and Time (Footmarks of Societies in Ancient Europe) II, Archaeologia Baltica 18, 2012, s. 97–108.
 
8.
Czarnecka, K., W środku paradnej tarczy. Ciekawy grób z cmentarzyska kultury przeworskiej w Czersku, pow. piaseczyński, [w:] T. Kurasiński, K. Skóra (red.), Grób w przestrzeni, przestrzeń w grobie. Przestrzenne uwarunkowania w dawnej obrzędowości pogrzebowej, Acta Archaeologica Lodziensia 60, Łódź, 2014, s. 35–44.
 
9.
Czarnecka, K., Północne nawiązania w uzbrojeniu kultury przeworskiej z wczesnego okresu wpływów rzymskich. Dwa ciekawe groby z bronią z cmentarzyska w Czersku, pow. piaseczyński, [w:] R. Madyda-Legutko, J. Rodzińska-Nowak (red.), Honoratissimum assensus genus est armis laudare. Studia dedykowane Profesorowi Piotrowi Kaczanowskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, Kraków, 2014, s. 101–110.
 
10.
Dąbrowska, T., Cmentarzysko kultury przeworskiej w Karczewcu, pow. Węgrów, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne II, 1973, s. 383–531.
 
11.
Dąbrowska, T., Kamieńczyk. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Ostmasowien, Monumenta Archaeologica Barbarica III, Kraków, 1997.
 
12.
Dłubakowski, Z., Stanowisko wielokulturowe w miejscowości Pajewo-Szwelice, woj. mazowieckie, Warszawskie Materiały Archeologiczne 9, Warszawa, 2005, s. 9–218.
 
13.
Gan, P., Charakterystyka chemiczna zabytków z cmentarzyska w Czarnówku – analizy wprowadzające, [w:] J. Andrzejowski (red.), Czarnówko, stan. 5. Cmentarzyska z późnej starożytności na Pomorzu, część 1, Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina V, Lębork-Warszawa, 2015, s. 175–185.
 
14.
Liana, T., Chronologia względna kultury przeworskiej we wczesnym okresie rzymskim, Wiadomości Archeologiczne XXXV/4, 1970, s. 429–487.
 
15.
Mączyńska, M., Das Verbreitungsbild der Fibeln A. 67/68 und A. 68 im Barbaricum, Slovenská archeológia XLIX/1, 2001, s. 165–179.
 
16.
Menke, M., Rätische“ Siedlungen und Bestattungsplätze der frührömischen Kaiserzeit im Voralpenland, [w:] G. Kossack, G. Ulbert (red.), Studien zur vor- und frühgeschichtlichen Archäologie. Festschrift für Joachim Werner zum 65. Geburtstag, Teil I, Münchner Beiträge zur Vor-und Frühgeschichte, Erg.-Bd. 1/I, München, 1974, s. 142–159.
 
17.
Rakowski, T., Watemborska-Rakowska, K., Gniew jest osłą męstwa. Uwagi o osełkach z okresu wpływów rzymskich na podstawie znalezisk z cmentarzyska kultury przeworskiej w Czersku na Urzeczu, [w:] J. Andrzejowski et alii (red.), Orbis barbarorum. Studia ad archaeologiam germanorum et baltorum temporibus imperii romani pertinentia. Adalberto Nowakowski dedicate, Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina VI, Warszawa-Schleswig, 2017, s. 507–536.
 
18.
von Richthofen, J., Feinuntersuchungen an der Metallfunden aus dem älterkaiserzeitlichen Körpergrab von Lalendorf, Kreis Güstrow, Bodendenkmalpflege in Mecklenburg-Vorpommern 41 (1993), 1994, s. 19–44.
 
19.
Rudnicki, M., Finds and Context of Șimleul Silvaniei Type Bracelets North of the Carpathians and the Sudety, [w:] S. Berecki (red.), Iron Age Crafts and Craftsmen in the Carpathian Basin. Proceedings of the International Colloquium from Târgu Mureș 7–9 October 2011, Târgu Mureș, 2012, s. 461–492.
 
20.
Rudnicki, M., Miłek, S.,.
 
21.
New evidence on contacts between Pre-Roman Dacia and territory of Central Poland, Acta Archaeologica Carpathica XLVI, 2011, s. 117–143.
 
22.
Rustoiu, A., Metalurgia bronzului la daci (sec. II î. Chr. – sec. I d. Chr.). Tehnici, ateliere și produse de bronz, Bibliotheca Thracologica XV, Bucureşti, 1996.
 
23.
Watemborska-Rakowska, K., Pochówek rodzinny z cmentarzyska kultury przeworskiej w Czersku na Urzeczu, Wiadomości Archeologiczne LXV, 2014, s. 263–276.
 
24.
Ziemlińska-Odojowa, W., Niedanowo. Ein Gräberfeld der Przeworsk- und Wielbark-Kultur in Nordmasowien, Monumenta Archaeologica Barbarica VII, Kraków, 1999.
 
ISSN:0043-5082
Journals System - logo
Scroll to top