PL EN
MATERIALS
An Iron Producing Settlement of the Stroked Pottery Culture at the Berezowo Clearing in the Białowieża Forest
 
More details
Hide details
1
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, al. Solidarności 105, PL 00-140 Warszawa
 
2
Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk, ul. Stoczek 1c, PL 17-230 Białowieża
 
 
Publication date: 2018-12-31
 
 
Wiadomości Archeologiczne 2018;LXIX(69):149-175
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
The archaeological sites Leśnictwo Podcerkiew 1, 2 and 3 are located in NE Poland, in the southern part of the Białowieża Forest. They are situated within the Białowieża Forest District (departments 544D, 545C, 577B and 578A), in the area of the so-called Berezowo Clearing and its neighborhood (Fig. 1, 2). Archaeological excavations were conducted in 2004–2005 by the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences in Warsaw in cooperation with the Mammal Research Institute of the Polish Academy of Sciences in Białowieża. In total, an area of 68 m2 was explored. Sites 1 and 2 were explored in five designated areas (nos. 1–5) covering the central and northern parts of the clearing and a modern charcoal kiln at its periphery (Fig. 3). Remnants of a large settlement with traces of iron production were discovered there. Most of the surface was covered by a layer of arable soil up to 0.3 m thick, and an underlaying brown and fuscous cultural layer measuring 0.1 to 0.35 m in thickness (Fig. 4:b.c, 5:b–d, 6:c). The excavations unearthed several pits and putative postholes (Fig. 4, 5), as well as remains of three shaft furnaces used for iron smelting (Fig. 6:a.b, 12–14). One of the most interesting features is the large pit 12. In the examined part it measured about 1.75×1.35 m and was about 1.55 m deep. It was probably used as a storage pit (Fig. 5:a–c, 10). Several small potsherds, single flints and a few fragments of daub, slags and bones were found in its fill. The remains of iron smelters found in the northern part of the settlement were shaped as circular or slightly oval pits with cylindrical cross-sections, measured about 0.4–0.5 m in diameter, and were 0.2–0.3 m deep (Fig. 6:a.b, 12–14). The remains of clay lining on the walls of the slag-pits were preserved in two of them (features 65 and 67). Based on the size of their slag-pits (approx. 0.25 and 0.30 m in diameter), these features belong to the category of small furnaces, similar to the type Kunów from the Center of Metallurgy in the Świętokrzyskie Mountains (K. Bielenin 1973, table 9 and p. 73; 1992, p. 75–77). During the excavations, 308 fragments of prehistoric pottery, obtained mainly from the arable and cultural layers, were found at the settlement (Table 1, Fig. 7, 11). Most of the assemblage consists of small and eroded body sherds, usually no more than 5 cm long. Vessels were made of ferruginous clay tempered with crushed stone and usually fired in oxidizing atmosphere. Various types of finish have been observed on the surface of the walls (Table 1): smoothing (44.5% of the sherds), hatching (25.6%), roughening (15.9%) and burnishing (14.0%). In addition to pot fragments, the assemblage also contains fragments of tableware with burnished surfaces. Most of the vessels were not decorated, and ornamentation was found on a few sherds only (Fig, 11:8.11). The remaining artefacts include a fragment of an iron knife from the cultural layer with a preserved length of approx. 8 cm and a partial tang (Fig. 9:1), and an object made of a bovine bone (Fig. 9:3). A fragment of a cylindrical spindle whorl with a diameter of approx. 3 cm was found on the surface of the site (Fig. 9:2). In addition, 19 flint artefacts dating from the end of the Late Paleolithic or Mesolithic period to the Early Iron Age (Fig. 8) were found during the excavations. During the excavations, several hundred fragments of reducing slags, a by-product of iron smelting, as well as slagged parts of furnace shafts were collected. Most of them were found in the fills of the slag-pits of furnaces 65 and 67. Chemical composition was analyzed for 38 samples (Table 2). Based on the contents of iron trioxide and silica, fayalite slags with icicle structure, so called “gromps” (splinters, flakes), and slagged fragments of furnace walls were identified. A botanical analysis was conducted on 46 charcoal samples (Table 3). Taxonomic identification showed the presence of charcoal from seven tree species, with a clear dominance of pine, both among samples taken from furnaces (67%) as well as from other features and the cultural layer (56%). A radiocarbon dating of three charcoal samples taken from the remains of bloomeries 62 (Poz-13154) and 67 (Poz-13156), and the sterile soil near feature 67 (Poz-13157) was conducted (Fig. 15). The dating of the pine charcoal from furnace 67 yielded a result of 1970±30 BP. The actual age of the sample is in the range of 50 BC–90 AD (with a probability of 95.4%) and 1–70 AD (with a probability of 68.2%). The charcoal of an unspecified species from feature 62 provided the date of 2280±35 BP, with bimodal probability distribution, which allows, which allows to include the real age of the sample in the years 410–340 BC or 310–200 BC (with a probability of 95.4%), and 400–350 BC or 290–230 BC (with a probability of 68.2%). The characteristic features of the archaeological material, mainly the different types of finish on the surface of the ceramic vessels, allow for associating the discovered artefacts with a local group of the Hatched Pottery Culture. The occupation of the settlements at the sites Leśnictwo Podcerkiew 1 and 2 can be limited to the 4th/3rd century BC –1st century AD. The few bone fragments found in the cultural layer show that in addition to iron production and hunting (deer bones), the inhabitants of the settlement also engaged in animal husbandry (bones of cattle and sheep/goat). Combining the results of archaeological and paleoecological research shows that the settlement of the local group of the Hatched Pottery Culture in the Białowieża Forest was dispersed. The population employed fire for deforestation of areas used for settlement and farming. Other occupations included hunting and animal husbandry, while bog ore deposits were used to produce iron in small slag-pit bloomeries. In 2005, a preliminary investigation took place in the area located about 200 m west of the Berezowo Clearing (site Leśnictwo Podcerkiew 3), where two designated areas were excavated (nos. 6 and 7, see Fig. 3). A brown cultural layer about 0.2 m thick as well as two putative postholes (Fig. 16) were found under the humus. 27 fragments of vessels dating to the Early Iron Age – Roman Period (Table 1, Fig. 17) and a stone tool (Fig. 18) were collected. The small scope of research does not allow to determine the cultural association of the remnants of the settlement discovered at this site, but it is very likely that it is contemporaneous with the settlement at the Berezowo Clearing.
 
REFERENCES (71)
1.
Andrzejowski J., Hryniewicze Wielkie – cmentarzysko z pogranicza dwóch światów, [w:] J. Andrzejowski (red.), COMHLAN. Studia z archeologii okresu przedrzymskiego i rzymskiego w Europie Środkowej dedykowane Teresie Dąbrowskiej w 65. rocznicę urodzin, Warszawa, 1999, s. 17–59.
 
2.
Belâvec V. (Белявец В.), Belaruskae Zachodnâe Palesse ŭ peryâd pravìncyjna rymskìh vplvaŭ – stan ì perspektyvy dasledavannâŭ [w:] A. Kośko, A. Kalečyc (red.), Wspólnota dziedzictwa kulturowego ziem Białorusi i Polski, Warszawa, 2004, s. 227–265.
 
3.
Gruntovy mogìl'nìk u Trascânìcy – nevâdomyâ vynìkì ras kopak Paleskaj èkspedyc'ìì 1962 g., „Gistaryčna-arhealagìčny zbornìk” 19, 2004, s. 87–114.
 
4.
Ber A., Maksiak S., Nowicki A. J., Z zagadnień geologii czwartorzędu dorzecza Górnej Narwi, Przegląd Geologiczny 12, 1964, s. 473–476.
 
5.
Bielenin K., Dymarski piec szybowy zagłębiony (typu kotlinkowego) w Europie starożytnej, Materiały Archeologiczne XIV, 1973, s. 5–101.
 
6.
Bielenin K., Starożytne górnictwo i hutnictwo żelaza w Górach Świętokrzyskich, Kielce, 1992.
 
7.
Bronowicki J., Analiza zabytków krzemiennych Puszczy Białowieskiej, oddz. 578A, Polana Berezowo, Rezerwat Podcerkwa, woj. podlaskie, gm. Białowieża, AZP 47-92, mps w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa, 2008.
 
8.
Buko A., Ceramika wczesnopolska. Wprowadzenie do badań, Wrocław1990.
 
9.
Dąbrowska T., Młodszy okres przedrzymski na Mazowszu i zachodnim Podlasiu. Zarys kulturowo-chronologiczny, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne VII, Warszawa, 2008.
 
10.
Dąbrowski J., Epoka brązu w północno-wschodniej Polsce, Białystok, 1997.
 
11.
Dzierżykray-Rogalski T., Jaskanis J., Grób szkieletowy dziecka z późnego okresu rzymskiego, odkryty w 1959 r. w Białowieży, pow. Hajnówka, Rocznik Białostocki I, 1961, s. 283–291.
 
12.
Egarèjčanka A. A. (Егарэйчанка А. А.), Kul'tura štryhavanaj keramìkì, [w:] A. A. Egarèjčanka, V. Ì. Šadyra, V. S. Vârgej (red.), Arhealogìâ Belarusì 2. Žalezny vek ì rannâe sârèdnâvečča, Mìnsk, 1999, s. 113–173.
 
13.
Egorejčenko A. A., Kul'tury štrihovannoj keramiki, Minsk, 2006.
 
14.
Götze A., Archäologische Untersuchungen im Urwalde von Bialovies, [w:] Beiträge zur Natur- und Kulturgeschichte Lith auens und angrenzenden Gebiete, Abhandlungen der Mathematisch-Naturwissenschaftliche Abteilung der Bayerische Akademie der Wissenschaften, Suppl. 11–14, München, 1929, s. 511–550.
 
15.
Górska I., Badania archeologiczne w Puszczy Białowieskiej, Archeologia Polski 21, 1976, s. 109–134.
 
16.
Guryn M. F. [Гурын М. Ф.], Uzniknenne i razviccë metalurgii i apracoŭki žaleza, [w:] A. A. Egarèjčanka, V. Ì. Šadyra, V. S. Vârgej (red.), Arhea logìâ Belarusì 2. Žalezny vek ì rannâe sârèdnâvečča, Mìnsk, 1999, s. 10–28.
 
17.
Il'ûtik A. V. [Ильютик А. В.], Keramika gorodiŝ železnogo veka bassejna Bereziny, Gìstaryčna-arhealagìčny zbornìk 13, 1998, s. 25–39.
 
18.
Jaskanis J., Wyniki badań kurhanu w Kuraszewie, pow. Hajnówka, przeprowadzone 1961 roku, Rocznik Białostocki IV, 1963, s. 323–340.
 
19.
Jaskanis J., Badania archeologiczne w woj. białostockim w latach 1945–63, Rocznik Białostocki V (1964), 1965, s. 97–125.
 
20.
Jaskanis J., Wodzowskie kurhany kultury wielbarskiej na Podlasiu, Białystok, 2012.
 
21.
Jażdżewski K., O kurhanach nad górną Narwią i o hutnikach z przed 17 wieków, Z otchłani wieków XIV, 1939, s. 1–22.
 
22.
Karcov G. (Карцов Г.), Belovežskaâ Puŝa. Eâ istoričeskij očerki, sovremennoe ohotnič'e hozâjstvo i Vysočajšie ochoty v' Puŝe, S. Pe tersburg', 1903.
 
23.
Karczewska M., Ceramika o powierzchni kreskowanej z międzyrzecza Biebrzy i Narwi, [w:] M. Karczewska, M. Karczewski (red.), Ceramika bałtyjska. Tradycje i wpływy. Materiały z konferencji, Białystok 21–23 września 2005 roku, Białystok, 2009, s. 231–248.
 
24.
Kobylińska U., Kobyliński Z., Wach D., Wyniki badań wykopaliskowych grodziska w Klukowiczach na Podlasiu, Wiadomości Archeologiczne LVI (2002–2003), 2003, s. 189–227.
 
25.
Kobyliński Z., Szymański W., Pradziejowe i wczesnośredniowieczne osadnictwo w zespole kemów w Haćkach, [w:] J. B. Faliński et alii (red.), Haćki. Zespół przyrodniczo-archeologiczny na Równinie Bielskiej, Białowieża-Warszawa, 2005, s. 43–74.
 
26.
Krasnodębski D., Olczak H., Osada produkcyjna z okresu wpływów rzymskich z miejscowości Klewinowo st. 12, gm. Juchnowiec Dolny (GAZ 18), mps w archiwum IAE PAN w Warszawie, 2002.
 
27.
Krasnodębski D., Olczak H., Osada z ceramiką sztrychowaną z późnego okresu lateńskiego i wczesnego okresu wpływów rzymskich z miejscowości Suraż, woj. podlaskie, st. 37, [w:] M. Karczewska, M. Karczewski (red.), Badania archeologiczne w Polsce północno-wschodniej i na zachodniej Białorusi w latach 2000–2001, Materiały z konferencji, Białystok 6–7 grudnia 2001 roku, Białystok, 2002, s. 215–224.
 
28.
Krasnodębski D., Olczak H., Badania archeologiczne przeprowadzone na Uroczysku Stara Białowieża w oddz. 367A Puszczy Białowieskiej (AZP 45-92), Podlaskie Zeszyty Archeologiczne 2, 2006, s. 74–79.
 
29.
Krasnodębski D., Olczak H., Badania archeologiczne w Puszczy Białowieskiej na stanowisku Teremiski-Dąbrowa, oddz. 338 A i B (AZP 45-92), Podlaskie Zeszyty Archeologiczne 2, 2006, s. 80–83.
 
30.
Krasnodębski D., Olczak H., Badania archeologiczne na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej – stan obecny, problemy i perspektywy, Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego 18, 2012, s. 145–168.
 
31.
Krasnodębski D., Olczak H., Puszcza Białowieska jako przykład badań archeologicznych na obszarach leśnych – wyniki i problemy przeprowadzonej w 2016 r. inwentaryzacji dziedzictwa kulturowego, Podlaskie Zeszyty Archeologiczne 13 (2017), 2018, s. 5–63.
 
32.
Krasnodębski D., Samojlik T., Olczak H., Jędrzejewska B., Early Mediaeval Cemetery in the Zamczysko Range, Białowieża Primeval Forest, Sprawozdania Archeologiczne 57, 2005, s. 555–583.
 
33.
Krasnodębski D., Dulinicz M., Samojlik T., Olczak H., Jędrzejewska B., Cmentarzysko ciałopalne kultury wielbarskiej w uroczysku Wielka Kletna (Białowieski Park Narodowy, woj. podlaskie), Wiadomości Archeologiczne LX, 2008, s. 361–376.
 
34.
Krasnodębski, D., Olczak, H., Samojlik, T., Wczesnośredniowieczne cmentarzyska Puszczy Białowieskiej, [w:] S. Cygan, M. Glinianowicz, P. N. Kotowicz (red.), In silvis, campis… et urbe. Średniowieczny obrządek pogrzebowy na pograniczu polsko-ruskim, Rzeszów-Sanok, 2011, s. 145–174.
 
35.
Kryński I., Sprawozdanie z archeologicznych badań wykopaliskowych na dziedzińcu wstępnym Pałacu Branickich w Białymstoku, Podlaskie Zeszyty Archeologiczne I, 2005, s. 22–35.
 
36.
Kryński I., Osada ludności kultury ceramiki kreskowanej w Białymstoku, Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego 12, 2006, s. 186–195.
 
37.
Kryński I., Z archeologicznych badań osady kultury ceramiki kreskowanej na terenie dziedzińca wstępnego Pałacu Branickich w Białymstoku, Podlaskie Zeszyty Archeologiczne 3, 2007, s. 5–28.
 
38.
Kryński I., Badania dziedzińca wstępnego Pałacu Branickich w Białymstoku w roku 2009, Podlaskie Zeszyty Archeologiczne 6, 2010, s. 55–70.
 
39.
Krzywicki T., Geologia okolic Białowieskiego Parku Narodowego, [w:] M. Karczewski et alii (red.), Środowisko przyrodnicze, gospodarka, osadnictwo i kultura symboliczna w V w. p.n.e. – VII w. n.e. w dorzeczach Odry, Wisły i Niemna, V Sympozjum Archeologii Środowiskowej, VIII Warsztaty Terenowe, Białowieża 22–24 września 2010 roku, Środowisko i Kultura 8, Poznań, 2010, s. 141–152.
 
40.
Krzywicki T., Pielach M., Mapa geologiczno-turystyczna Białowieskiego Parku Narodowego, skala 1:25 000, Warszawa, 2010.
 
41.
Latałowa M., Zimny M., Jędrzejewska B., Samojlik T., Białowieża Primeval Forest: A 2000-year interplay of environmental and cultural forces in Europe’s best preserved temperate woodland, [w:] K. J. Kirby, C. Watkins (red.), Europe’s Changing Woods and Forests: From Wildwood to Managed Landscapes, CAB International, Boston, USA, 2015, s. 243–263.
 
42.
Lityńska-Zając M., Roślinność i gospodarka rolna w okresie rzymskim. Studium archeobotaniczne, Kraków, 1997.
 
43.
Medvedev A. M. (Медведев А. М.), Belaruskoe Poneman'e v rannem železnom veke (1 tysâčeletie do n.è. 5 v. n.è.), Minsk, 1996.
 
44.
Medvedev A. M. (Медведев А. М.), Verhnee Poneman’e v železnom veke i rannem sredneve kov'e, Minsk, 2011.
 
45.
Michniewicz M., Wyniki ekspertyzy botanicznej próbek drewna i węgli drzewnych z wykopalisk archeologicznych prowadzonych na terenie Puszczy Białowieskiej, woj. podlaskie, gm. Białowieża, w oddziale 578, sezon 2004, mps w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa, 2004.
 
46.
Michniewicz M., Próba interpretacji wyników oznaczeń taksonomicznych próbek węgli drzewnych i drewna zebranych w trakcie wykopalisk archeologicznych prowadzonych na terenie Puszczy Białowieskiej, woj. podlaskie, gm. Białowieża w sezonie 2004, mps w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa, 2004.
 
47.
Michniewicz M., Wyniki ekspertyzy botanicznej próbek węgli drzewnych z Puszczy Białowieskiej (2005), mps w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa, 2005.
 
48.
Mitrofanov A. G. (Митрофанов А. Г.), Železnyj vek srednej Belorussii (VII–VI vv. do n.e.–VIII v. n.e.), Minsk, 1978.
 
49.
Mitrofanov A. G. (Митрофанов А. Г.), Štryhavanaj keramìkì kul'tura, [w: ] V. V. Getaŭ et alii (red.) Arhealogìâ ì numìzmatyka Belarusì. Èncyklapedyâ, Mìnsk, 1993, s. 660–661.
 
50.
Munsell Soil Color Charts, Baltimore, 1990.
 
51.
Olczak H., Ceramika kreskowana na obszarze dorzecza górnej Narwi. Materiały z badań Instytutu Archeologii i Etnologii PAN (Warszawa) nad osadnictwem wczesnej epoki żelaza i okresu wpływów rzymskich w latach 1990–2005, [w:] M. Karczewska, M. Karczewski (red.), Ceramika bałtyjska. Tradycje i wpływy. Materiały z konferencji, Białystok 21–23 września 2005 roku, Białystok, 2009s. 249–286.
 
52.
Olczak H., Krasnodębski D., Pozostałości osadnictwa z wczesnej epoki żelaza na stanowisku 1 w Zajączkach, gm. Juchnowiec Kościelny, woj. podlaskie, Podlaskie Zeszyty Archeologiczne 4, 2008, s. 75–101.
 
53.
Olczak H., Krasnodębski D., Osada grupy suraskiej kultury ceramiki kreskowanej oraz ślady osadnictwa z innych okresów na stanowisku 37 w miejscowości Suraż, gm. loco, [w:] A. Buko, D. Krasnodębski, W. Szymański (red.), Dawne osadnictwo Podlasia w świetle badań ratowniczych prowadzonych w latach 1996–2000 na trasie gazociągu jamalskiego, Warszawa, 2018, s. 107–169.
 
54.
Orzechowski S., The canal-pit and its role in the bloomery process: the example of the Przeworsk culture furnaces in the Polish territories, [in:] I. Hošek, H. Cleere, L. Mihok (red.), The Archaeometallurgy of Iron. Recent Developments in Archaeological and Scientific Research, Praha, 2011, s. 41–54.
 
55.
Orzechowski S., Ślady hutnictwa żelaza z cmentarzysk kurhanowych typu „rostołckiego” na Podlasiu, [w:] J. Jaskanis, Wodzowskie kurhany kultury wielbarskiej na Podlasiu, Białystok, 2012, s. 293–300.
 
56.
Pawlata L., Stan i perspektywy badań nad osadnictwem młodszych faz epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w północnej części Podlasia, Podlaskie Zeszyty Archeologiczne 7–8 (2011–2012), 2012, s. 5–87.
 
57.
Piaskowski J., Metaloznawcze badania przedmiotów żelaznych z ziem północno-wschodnich Polski z okresu późnolateńskiego i rzymskiego, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne V, 1983, s. 197–228.
 
58.
Ratajczak T., Skoczylas J., Polskie darniowe rudy żelaza, Kraków, 1999.
 
59.
Rusin K., Ślady osadnictwa kultury ceramiki kreskowanej na stanowisku I w Grochach Starych, woj. białostockie (w oparciu o materiał ceramiczny), [w:] M. Karczewski (red.), Ceramika zachodniobałtyjska od wczesnej epoki żelaza do początku ery nowożytnej, Białystok, 1998, s. 87–93.
 
60.
Samojlik T., Antropogenne przemiany środowiska Puszczy Białowieskiej do końca XVIII wieku, mps pracy doktorskiej w Zakładzie Badania Ssaków PAN, Białowieża-Kraków, 2007.
 
61.
Samojlik T., Jędrzejewska B., Użytkowanie Puszczy Białowieskiej w czasach Jagiellonów i jego ślady we współczesnym środowisku leśnym, Sylwan 148/11, 2004, s. 37–50.
 
62.
Samojlik T., Jędrzejewska B., Michniewicz M., Krasnodębski D., Dulinicz M., Olczak H., Karczewski A., Rotherham I. D., Tree species used for low-intensity production of charcoal and wood-tar in the 18th-century Biało wieża Primeval Forest, Poland, Phytocoenologia 43/1–2, 2013, s. 1–12.
 
63.
Samojlik T., Jędrzejewska B., Krasnodębski D., Olczak H., Dwór łowiecki Wazów w Białowieży w świetle źródeł pisanych i badań archeologicznych, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej LXII/1, 2014, s. 73–90.
 
64.
Siuda R., Analiza zabytków kamiennych ze stanowiska Podcerkwa, gmina Białowieża, woj. podlaskie, mps w IAE PAN w Warszawie, 2012.
 
65.
Stępiński J., Wpływ fosforu na mikrostrukturę starożytnych wyrobów żelaznych, mps pracy doktorskiej na Wydziale Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica, Kraków, 2012.
 
66.
Walicka E., Wczesnośredniowieczne kurhany w Puszczy Lackiej pow. Bielsk Podlaski, Wiadomości Archeologiczne XXV/1–2, 1958, s. 157–158.
 
67.
Wawrusiewicz A., Ratownicze badania wykopaliskowe na stanowisku 2 w Jeronikach, gm. Choroszcz w województwie podlaskim (Polska). Wstępna interpretacja źródeł, [w:] Arheala gìčnyâ dasledavannì na tèrytoryì Belarusì ŭ 2009–2010 gadah, Matèryâly pa arhealogìì Belarusì 23, Mìnsk, 2012, s. 58–73.
 
68.
Wawrusiewicz A., Analiza materiałów krzemiennych z wybranych stanowisk położonych w Puszczy Białowieskiej, mps w archiwum Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie, 2016.
 
69.
Wawrusiewicz A., Analiza materiałów krzemiennych z wybranych stanowisk „podlaskiego” odcinka gazociągu jamalskiego, [w:] A. Buko, D. Krasnodębski, W. Szymański (red.), Dawne osadnictwo Podlasia w świetle badań ratowniczych prowadzonych w latach 1996–2000 na trasie gazociągu jamalskiego, Warszawa, 2018, s. 355–377.
 
70.
Woyda S., Równina Błońska u schyłku doby starożytnej. Centrum metalurgiczne, [w:] M. Dulinicz (red.), Problemy przeszłości Mazowsza i Podlasia, Archeologia Mazowsza i Podlasia. Studia i Materiały III, Warszawa, 2005, s. 129–166.
 
71.
Żurowski T., Cmentarzysko kurhanowe w Białowieży, Biuletyn Informacyjny Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków 50, 1963, s. 5.
 
ISSN:0043-5082
Journals System - logo
Scroll to top