PL EN
PAPERS
Grave assemblages with flint projectile points in the Little Poland and Volhynia
 
More details
Hide details
1
Instytut Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 4, 20-031 Lublin
 
 
Publication date: 2005-12-31
 
 
Wiadomości Archeologiczne 2005;LVII(57):3-27
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Large bifacially-worked flint points also called projectiles (other names: spearpoints, daggers) constituted a regular element of the tool inventory of the communities inhabiting the territory of the Little Poland and Volhynia, especially in the Early Bronze Age. Despite their considerable number (over 350 items) almost 90% of the collection comprises stray finds that is ones which are deprived of the archaeological context. A third of the remaining group represents artefacts obtained from destroyed and impossible to reconstruct features, which were typically found by accidental discoverers. So far, 39 projectile points are known which were recorded in graves in the Little Poland and Volhynia, of which 13 come from destroyed burials or constitute the so called stray finds obtained from the surface of inhumation cemeteries (Table 1). An analysis of three most important cemeteries (Czerniczyn, site 3, Strzyżów and Torczyn) allows us to conclude that flint projectiles appear in the early phase of the Mierzanowice Culture. They occur in graves which are devoid of ceramics and in which the individuals exhibited various degrees of crouching. The mutual similarity between these points paved the way for distinguishing the points of the Czerniczyn-Torczyn type (Fig. 19) including both the lean and bulky forms with a triangular and leaf-shaped top. They had a short or long tang which could be either weakly or clearly distinguished (Fig. 1–5, 8B.D, 9, 10, 12, 13, 18). In the late phase of the Mierzanowice Culture, asymmetrical points occur which are made of local raw material and constitute transitional forms between the tanged projectile points of the Czerniczyn-Torczyn type and the tangless specimens (Fig. 6, 14). Quite different points are connected with the Strzyżów Culture, which have so far been known only from one cemetery in Raciborowice-Kolonia, site II, grave 23 and 24. They represent the sub-oval and pentagonal type (Fig. 6, 14). The problem of determining the specific usage of this type of bifacial tool by the societies of the Trzciniec and Lusatian Cultures is extremely difficult. Taking into account the knowledge of the bilaterally retouch technique it is impossible to exclude the possibility that the people of these cultures knew and were able to produce flint projectile points. Nonetheless, in the case of the artefacts under discussion, it is highly probable that both cultures adopted the points of the “older cultures”. The problem of the origins of the bifacial points produced in the Volhynian workshops is yet to thoroughly study. The lean and bulky triangular and leaf-shaped tanged projectile points which were produced there, as well as the analogical tools with weakly distinguished tangs called projectiles of the Czerniczyn-Torczyn type, should probably viewed as connected with the people of the so called Gródek-Zdołbica group of the Mierzanowice Culture at the territory of Volhynia. On the other hand, in the Little Poland, their presence should be associated with the phenomenon of ceramic-free crouched burials of this culture, which was established on the basis of uncalibrated radiocarbon dates obtained from the cemetery in Czerniczyn (1770 ± 30 BC and 1740 ± 30 BC) and similar features (devoid of projectile points) discovered in Szpikołosy Kolonia – 1790 ± 70 BC and in Świerszczów Kolonia, site 28 – 1870 ± 40 BC (Fig. 24). Generally, this phenomenon should be connected with the second quarter of the 18th century BC and synchronised with the early phase of the Mierzanowice Culture. Another horizon of the occurrence of projectile points at the territory under discussion can be determined by lean leaf-shaped tangless points having a bottom with a distinguished base. An item of this type comes from a destroyed grave from Beresteczko, and also from the Dniester and Horodenka rivers. The appearance of flint projectile points in the Western Ukraine was most probably due to the Gródek-Zdołbice people who produced them in the workshops situated beyond the upper sections of the Horyn and Styr rivers, from where they spread into the area of Polesie, Little Poland, Mazowsze, Podlasie and the Sieradz Land (Fig. 20–23). In the later period they were supplemented by tools based on local raw materials, that is, the Świeciechów, chocolate, and Jurassic flint (Fig. 25). The flint projectile points should undoubtedly be viewed as multifunctional tools which could be used at work, battle, as well as the attributes of power. At a later stage, probably from the second half of the classic phase of the Mierzanowice Culture, they began to be replaced by other multifunctional bifacial tools such as sickle-shaped knives having a similar function as points (stilettos, knives, daggers, sickles), which were frequently deposited at the cemeteries of this culture at the territory of Sandomierz Upland (Mierzanowice, Wojciechowice, Złota). Initially, both these forms could have co-existed. The reversal of the quantitative proportions took place towards the end of the classic phase of the Mierzanowice Culture. It should be noted that a series of both tools bare similar macro-traces of work in the form of gloss (almost lustrous) with a similar location with respect to their cutting-edges and the top.
 
REFERENCES (123)
1.
Antoniewicz, W., Eneolityczne groby szkieletowe we wsi Złota, Wiadomości Archeologiczne IX, 1925, s. 191–245.
 
2.
Antoniewicz, W., O kilku oszczepach krzemiennych znalezionych na ziemiach polskich, Światowit XVI (1934–1935), 1936, s. 145–158.
 
3.
Artemenko, I. I., Kul’tury rannego bronzovogo veka ûžnoj polosy lesov Evropejskoj časti SSSR, [w:] Epoha bronzy lesnoj polosy SSSR (red. O. N. Bader, D. A. Krajnov, M. F. Kosarev), Arheologiâ SSSR, Moskva, 1987, s. 35–51.
 
4.
Bagińska, J. Artemenko, I. I., Cmentarzysko kurhanowe K.C.Sz. na Grzędzie Sokalskiej stanowisko 25 w Nedeżewie, gm. Jarczów, [w:] Sprawozdania z badań terenowych w województwie zamojskim w 1992 roku, Zamość, s. 9–10.
 
5.
Balcer, B., Krzemień świeciechowski w kulturze pucharów lejkowatych. Eksploatacja, obróbka i rozprzestrzenienie, Wrocław, 1975.
 
6.
Balcer, B., Osada kultury mierzanowickiej na stanowisku 1 w Mierzanowicach, woj. tarnobrzeskie, Wiadomości Archeologiczne XLII, 1977, s. 175–212.
 
7.
Balcer, B., Z badań przemysłu mierzanowickiego na Roztoczu, [w:] Schyłek neolitu i wczesna epoka brązu w Polsce środkowowschodniej, Lubelskie Materiały Archeologiczne VI, Lublin, 1991, s. 341–349.
 
8.
Banasiewicz, E., Badania na stanowisku 1 w Hyżej, gm. Zamość, [w:] Sprawozdania z badań terenowych w województwie zamojskim w 1986 roku, Zamość, 1986, s. 12–14.
 
9.
Banasiewicz, E., Badania na cmentarzysku kultury strzyżowskiej w Hrubieszowie-Podgórzu, woj. Zamość, w latach 1983–1986, Sprawozdania Archeologiczne XLII, 1990, s. 213–226.
 
10.
Bargieł, B., Badania nad I okresem epoki brązu na Lubelszczyźnie, [w:] Schyłek neolitu i wczesna epoka brązu w Polsce środkowowschodniej, Lubelskie Materiały Archeologiczne VI, Lublin, 1991, s. 103–134.
 
11.
Bargieł, B., Obrządek pogrzebowy na Lubelszczyźnie w I okresie epoki brązu, maszynopis pracy doktorskiej w Instytucie Archeologii UW w Warszawie, 1995.
 
12.
Bargieł, B., Kultura strzyżowska na Lubelszczyźnie w świetle znalezisk grobowych, Wiadomości Archeologiczne LVIII.
 
13.
Bargieł, B., Libera, J., Pracownie przykopalniane na stan. 4 i 5 w miejscowości Kopiec, gm. Annopol, [w:] V Konferencja Sprawozdawcza. Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej w 1992 roku, Sandomierz, 1993, s. [9–10].
 
14.
Bargieł, B., Libera, J., Drugi sezon badań pracowni przykopalnianych kultury łużyckiej w Kopcu, [w:] Sprawozdania z badań terenowych Katedry Archeologii UMCS w 1994 roku, Lublin, 1995, s. 13–16.
 
15.
Bargieł, B., Libera, J., Z badań nad formami bifacjalnymi w Małopolsce, [w:] Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza (red. J. Lech, D. Piotrowska), Prace Komisji Nauk Pra- i Protohistorycznych II, Warszawa, 1997, s. 145–161.
 
16.
Bargieł, B., Libera, J., „Groty typu strzyżowskiego” – mit a rzeczywistość, [w:] Przez pradzieje i wczesne średniowiecze (red. J. Libera, A. Zakościelna), Lublin, 2004, s. 169–187.
 
17.
Bargieł, B., Libera, J., Kultura strzyżowska na Lubelszczyźnie w świetle znalezisk grobowych, [w:] Na pošanu Sofìï Stanìslavìvni Berezans’koї (zbìrka naukovìh prac’), Kiїv 2004, s. 197–211.
 
18.
Bargieł, B., Libera, J., Krzemienne „groty” znalezione w środkowej Polsce – ich chronologia i przynależność kulturowa, [w:] Cultura et polithica, Łódź.
 
19.
Bąbel, J. T., Obrządek pogrzebowy we wczesnym okresie epoki brązu na Wyżynie Sandomierskiej, maszynopis pracy doktorskiej w Instytucie Archeologii UW w Warszawie 1987.
 
20.
Bąbel, J. T., Grobowce megalityczne i kurhany w dorzeczu Kamiennej w województwach kieleckim i tarnobrzeskim – zarys problematyki, „Rocznik Muzealny” („Rocznik Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim”) I, Ostrowiec Świętokrzyski, 1998, s. 9–30.
 
21.
Berezanskaâ, S. S., Tŝinecko-komarovskaâ kul’tura na Severnoj Ukraine, Sovetskaâ Arheologia 1967/2, 1967, s. 120–136.
 
22.
Berezanskaâ, S. S., O tak nazyvaemom obŝeevropejskom gorizonte kul’tur šnurovoj keramiki Ukrainy i Belorussii, Sovetskaâ Arheologia 1971/4, 1971, s.36–49.
 
23.
Berezanskaâ, S. S., Srednij period bronzovogo veka v severnoj Ukraine, Kiev, 1972.
 
24.
Berezanskaâ, S. S., Vostočnotšineckaâ kul’tura, [w:] Arheologiâ Ukrainskoj SSR, t. 1, Pervobytnaâ arheologiâ (red. D. Â. Telegìn), Kiev, 1985, s. 437–445.
 
25.
Berezanskaâ, S. S., Kamnedobyvaûščee i kamneobrabatyvaûščee proizvodstvo, [w:] Remeslo epohi eneolita-bronzy na Ukraine (red. I. T. Černâkov), Kiev, 1994, s. 8–54.
 
26.
Berezans’ka, S. S., Ohrìmenko, G. V., Pâsec’kij,V. K., Berezans’ka, S. S., Pâsec’kij, V. K., Zol’niki bìlogrudìvs’kogo tipu na r. Gorinì pìd Slavutoû, Arheologìâ 27, 1978, s. 48–55.
 
27.
Blajer, W., Przybyła, M. S., Ze studiów nad strukturami osadniczymi epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w zachodniej części Podgórza Rzeszowskiego, [w:] Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Karpatach polskich (red. J. Gancarski), Krosno, 2003, s. 257–301.
 
28.
Bryk, J., Kurhany w Rusiłowie i Krasnem, Materiały Prehistoryczne I, 1934, s. 85–103.
 
29.
Budziszewski, J., Krzemieniarstwo społeczności kultury trzcinieckiej z Wyżyny Środkowomałopolskiej, [w:] „Trzciniec” – system kulturowy czy interkulturowy proces? (red. A. Kośko, J. Czebreszuk), Poznań, 1998, s. 301–328.
 
30.
Cynkałowski, A., Materiały do pradziejów Wołynia i Podola Wołyńskiego, Warszawa, 1961.
 
31.
Dąbrowski, J., Powiązania ziem polskich z terenami wschodnimi w epoce brązu, Wrocław, 1972.
 
32.
Dąbrowski, J., Epoka brązu w północno-wschodniej Polsce, Białystok, 1997.
 
33.
Fitzke, J., Cmentarzysko kultury strzyżowskiej w Torczynie pod Łuckiem na Wołyniu, Wiadomości Archeologiczne XL, 1975, s. 53–62.
 
34.
Florek, M., Libera, J., Pierwszy sezon badawczy przykopalnianych pracowni w rejonie wychodni krzemienia świeciechowskiego w Kopcu, [w:] Sprawozdania z badań terenowych Katedry Archeologii UMCS w 1993 roku, Lublin, 1994, s. 3–14.
 
35.
Florek, M., Taras, H., Dacharzów. Cmentarzysko kultury trzcinieckiej, Lublin, 2003.
 
36.
Gajewski, L., Zabytki ze zniszczonego grobu kurhanowego (?) z miejscowości Ostrówek, pow. Lubartów, Wiadomości Archeologiczne XXXVII, 1972, s. 226–227.
 
37.
Gardawski, A., Niektóre zagadnienia kultury trzcinieckiej w świetle wykopalisk w miejscowości Łubna, pow. Sieradz, Wiadomości Archeologiczne XVIII/1-2, 1951, s. 1–84.
 
38.
Gardawski, A., Plemiona kultury trzcinieckiej w Polsce, Materiały Starożytne V, 1959, s. 7–189.
 
39.
Gąsior, M., Kultura trzciniecka na obszarze Polski środkowej, Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, seria archeologiczna 22, 1975, s. 101–121.
 
40.
Gedl, M., Die Dolche und Stabdolche in Polen, Prähistorische Bronzefunde VI/4, München, 1980.
 
41.
Gimbutas, M., Bronze Age Cultures in Central and Eastern Europe, Paris, 1965.
 
42.
Głosik, J., Osada kultury ceramiki sznurowej w Strzyżowie pow. Hrubieszów, w świetle badań w latach 1935–37 i 1939, Materiały Starożytne VII, 1961, s. 111–173.
 
43.
Głosik, J., Wołyńsko-podolskie materiały z epoki kamiennej i wczesnej epoki brązu w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie, Materiały Starożytne VIII, 1962, s. 125–216.
 
44.
Głosik, J., Kultura strzyżowska, Materiały Starożytne XI, 1968, s. 7–114.
 
45.
Głosik, J., Katalog Pogotowia Archeologicznego za lata 1973–1976, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne V, 1983, s. 229–263.
 
46.
Głosik, J., Kowalski, K., Katalog materiałów zabytkowych Pogotowia Archeologicznego za 1971 r., Wiadomości Archeologiczne XXXIX, 1974, s. 90–101.
 
47.
Hachulska-Ledwos, R., Materiały kultury ceramiki sznurowej odkryte koło Kopca Wandy (Kraków-Nowa Huta), Materiały Archeologiczne VIII, 1967, s. 89–104.
 
48.
Hensel, W., Polska starożytna, Warszawa, 1988.
 
49.
Kadrow, S., Iwanowice, stanowisko Babia Góra, cz. I. Rozwój przestrzenny osady z wczesnego okresu epoki brązu, Kraków, 1991.
 
50.
Kadrow, S., Gospodarka i społeczeństwo. Wczesny okres epoki brązu w Małopolsce, Kraków, 1995.
 
51.
Kadrow, S., Wczesnobrązowa wytwórczość metalurgiczna w stylu wierzbowego liścia, [w:] 150 lat Muzeum Archeologicznego w Krakowie (red. J. Rydzewski), Kraków, 2000, s. 141–153.
 
52.
Kadrow, S., U progu nowej epoki. Gospodarka i społeczeństwo wczesnego okresu epoki brązu w Europie Środkowej, Kraków, 2001.
 
53.
Kadrow, S., Machnik, J., Kultura mierzanowicka. Chronologia, taksonomia i rozwój przestrzenny, Kraków, 1997.
 
54.
Kadrow, S., Machnikowie, A. i J., Iwanowice, stanowisko Babia Góra, cz. II: Cmentarzysko z wczesnego okresu epoki brązu, Kraków, 1992.
 
55.
Kaflińska, M., Pochówek z początków epoki brązu z Lipnika, pow. Przeworsk, na tle znalezisk grobowych z późnego neolitu i wczesnej epoki brązu, Sprawozdania Archeologiczne LIII, 2001, s. 261–272.
 
56.
Kempisty, A., Schyłek neolitu i początek epoki brązu na Wyżynie Małopolskiej w świetle badań nad kopcami, Warszawa, 1978.
 
57.
Kłosińska, E., Zagadnienie cmentarzysk kurhanowych kultury trzcinieckiej, [w:] Kultura trzciniecka w Polsce (red. P. Poleska, J. Rydzewski), Kraków, 1987, s. 35–55.
 
58.
Kłosińska, E., Starszy okres epoki brązu w dorzeczu Warty, Wrocław, 1997.
 
59.
Kokowski, A., Badania na terenie gminy Hrubieszów, [w:] Sprawozdania z badań terenowych Zakładu Archeologii UMCS i Archeologicznego Ośrodka Badawczo-Konserwatorskiego w Lublinie w 1981 roku, Lublin, 1981, s. 9–13.
 
60.
Kokowski, A., Dalsze badania na terenie gminy Hrubieszów, [w:] Sprawozdania z badań terenowych Zakładu Archeologii UMCS i Archeologicznego Ośrodka Badawczo-Konserwatorskiego w Lublinie w 1982 roku, Lublin, 1982, s. 10–14.
 
61.
Kokowski, A., Koman, W., Z badań nad wczesnym okresem epoki brązu w gm. Hrubieszów, [w:] Sprawozdania z badań terenowych Zakładu Archeologii UMCS i Archeologicznego Ośrodka Badawczo-Konserwatorskiego w Lublinie w 1983 roku, Lublin, 1983, s. 14–16.
 
62.
Koman, W., Sépulture à inhumation no III, Czerniczyn 3, comm. de Hrubieszów, [w:] A. Kokowski, W. Koman, Néolithique et la période romaine aux environs de Hrubieszów, Pologne de l’Est, Inventaria Archaeologica. Pologne, fasc. LIV, Warszawa-Łódź, 1985, pl. 334.
 
63.
Koman, W., Sépulture à inhumation no XI, Czerniczyn 3, comm. de Hrubieszów, [w:] A. Kokowski, W. Koman, Néolithique et la période romaine aux environs de Hrubieszów, Pologne de l’Est, Inventaria Archaeologica. Pologne, fasc. LIV, Warszawa-Łódź, 1985, pl. 335.
 
64.
Koman, W., Zniszczone groby z kręgu kultur ceramiki sznurowej z Czerniczyna i Masłomęcza, woj. zamojskie, Lubelskie Materiały Archeologiczne [I], Lublin, 1985, s. 78–81.
 
65.
Koman, W., Materiały kręgu kultur z ceramiką sznurową w Kotlinie Hrubieszowskiej i na Grzędzie Horodelskiej z badań AZP w latach 1978–1983, Prace i Materiały Zamojskie [II], Zamość, 1989, s. 34–97.
 
66.
Konoplâ, V., Rožko, M., Skarb bronzovich virobìv z okolic’ Židačeva, [w:] Arheologìčnì doslìdžennâ na L’vìvŝini u 1995 r. (red. V. Konoplâ), L’vìv, 1996, s. 34–37.
 
67.
Kopacz, J., Nieznane zabytki kultury strzyżowskiej z cmentarzyska w Torczynie, Wiadomości Archeologiczne XXXVI, 1971, s. 354–355.
 
68.
Kopacz, J., Początki epoki brązu w strefie karpackiej w świetle materiałów kamiennych, Kraków, 2001.
 
69.
Kośko, A., The Vistula-Oder Basins and the North Pontic Region, The Journal of Indo-European Studies 19/3-4, 1991, s. 235–257.
 
70.
Kozłowski, L., Młodsza epoka kamienia w Polsce. Neolit, Lwów, 1924.
 
71.
Kostrzewski, J., Od mezolitu do okresu wędrówek ludów, [w:] S. Krukowski, J. Kostrzewski, R. Jakimowicz, Prehistorja ziem polskich, Encyklopedia Polska, t. IV, cz. 1 (1939–1948), Kraków, 1948, s. 118–360.
 
72.
Kraussowie, J. i A., Cmentarzysko kultury mierzanowickiej w Świniarach Starych, pow. Sandomierz, Materiały Archeologiczne XII, 1971, s. 109–136.
 
73.
Kuśnierz, J., Sprawozdanie z badań wykopaliskowych przeprowadzonych na cmentarzysku kurhanowym kultury trzcinieckiej w Tyszowcach w sezonie 1987, [w:] Sprawozdania z badań terenowych w województwie zamojskim w 1987 roku, Zamość, 1987, s. 11–14.
 
74.
Kutyłowscy, I. i A., Materiały kultury wstęgowej malowanej i kultury strzyżowskiej z miejscowości Nieledew, pow. Hrubieszów, Wiadomości Archeologiczne XXXV, 1970, s. 327–339.
 
75.
Kutyłowski, A. [A. K.], Wyniki wstępnych badań wykopaliskowych w Kopyłowie, Biuletyn Towarzystwa Regionalnego Hrubieszowskiego 11/4, Hrubieszów, 1973, s. 39.
 
76.
Lech, J., Flint Work of the Early Farmers. Production Trends in Central European Chipping Industries from 4500–1200 B.C. An Outline, AAC 22 (1982–1983), 1983, s. 5–63.
 
77.
Libera, J., Krzemienne formy bifacjalne na terenach Polski i zachodniej Ukrainy (od środkowego neolitu do wczesnej epoki żelaza), Lublin, 2001.
 
78.
Libera, J., Zakościelna, A. Inwentarze krzemienne z grobów grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych, [w:] Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, Lublin-Kraków.
 
79.
Machnik, J., Stosunki kulturowe na przełomie neolitu i epoki brązu w Małopolsce (Na tle przemian w Europie środkowej), [w:] Materiały do prahistorii ziem polskich, cz. III: Epoka brązu, cz. 1, Warszawa, 1967.
 
80.
Machnik, J., Wczesny okres epoki brązu, [w:] A. Gardawski, J. Kowalczyk (red.), Prahistoria ziem polskich III: Wczesna epoka brązu, Wrocław, 1978, s. 9–136.
 
81.
Machnik, J., Kultury z przełomu neolitu i epoki brązu w strefie Karpackiej, Kraków, 1987.
 
82.
Matuschik, I., Kupferfunde und Metalurgie-Belege, zugleich ein Beitrag zur Geschichte der kupferzeitlichen Dolche Mittel-, Ost- und Südosteuropas, [w:] Das Moordorf von Reute. Archäologische Untersuchungen in der jungneolithischen Siedlung Reute-Schomenried (red. M. Mainberger), Staufen, 1998, s. 207–261.
 
83.
Miśkiewicz, J., Kurhan wczesnobrązowy w miejscowości Stodoły, pow. Opatów, Wiadomości Archeologiczne XXV, 1958, s. 362–363.
 
84.
Nogaj, J., Najważniejsze odkrycia archeologiczne w Polsce środkowowschodniej w 1987 r. Katalog wystawy, Lublin, 1988.
 
85.
Nosek, S., Zagadnienia Prasłowiańszczyzny w świetle prehistorii na ziemiach dawnej Polski, Światowit XIX (1946–1947), 1948, s. 1–178.
 
86.
Nosek, S., Kultura amfor kulistych w Polsce, Wrocław, 1967.
 
87.
Ondráček, J., Šebela, L., Pohřebiště nitranské skupiny v Holešově (Katalog nalezů), Studie Muzea Kroměřížska ’85, Kroměříž, 1985, s. 2–78, 85–123.
 
88.
Ossowski, G., Przyczynek do wiadomości o grotach krzemiennych znajdowanych na ziemiach dawnej Polski, Zbiór Wiadomości do Antropologii Krajowej X, 1886, s. 34–37.
 
89.
Podkowińska, Z., Nowe znaleziska w Strzyżowie, pow. Hrubieszów, Z otchłani wieków XXIX, 1936, s. 160.
 
90.
Podkowińska, Z., Badania w Strzyżowie, pow. Hrubieszów, woj. Lublin w latach 1935–1937 oraz 1939, Archeologia Polski V, 1960, s. 39–80.
 
91.
Polańska, M., Badania na stanowiskach 2 i 4 w Raciborowicach Kolonii, gm. Białopole, Informator o badaniach archeologicznych w województwie chełmskim w 1987–1988 roku, nr III, Chełm, 1994, s. 18–19.
 
92.
Polańska, M., Unikatowa ozdoba miedziana z wczesnego okresu epoki brązu znaleziona we wsi Hrebenne, gm. Horodło, woj. Zamość, Sprawozdania Archeologiczne XLIX, 1997, s. 207–219.
 
93.
Prusicka-Kołcon, E., Kuśnierz, J., Zabytki archeologiczne z Kolonii Sitno, woj. zamojskie, Archeologia Polski Środkowowschodniej II, 1997, s. 260–262.
 
94.
Przyborowski, J., Z epoki kamiennej w Sandomierskiem, Wiadomości Archeologiczne I, 1873, s. 9–16.
 
95.
Przyborowski, J., Wycieczki nad Wieprz, Wiadomości Archeologiczne IV, 1882, s. 179–194.
 
96.
Reyman, T., Groby z wczesnej epoki brązowej w Goszycach w pow. Miechowskim, Przegląd Archeologiczny V (1933–1936), 1936, s. 101–103.
 
97.
Rogozińska (Rogozińska-Goszczyńska), R., Sprawozdanie z badań kurhanów trzcinieckich w Guciowie, pow. Zamość, Sprawozdania Archeologiczne XIII, 1961,s. 45–50.
 
98.
Rogozińska (Rogozińska-Goszczyńska), R., Sprawozdanie z badań na cmentarzysku kurhanowym kultury trzcinieckiej w Guciowie, pow. Zamość, w sezonie wykopaliskowym 1963, Sprawozdania Archeologiczne XVII, 1965, s. 93–98.
 
99.
Salewicz, K., Tymczasowe wyniki badań prehistorycznych w Mierzanowicach (pow. opatowski, woj. kieleckie), Z otchłani wieków XII, 1937, s. 39–59.
 
100.
Šebela, L., Spätneolithische und altbronzezeitliche Silexdolche in Mähren, Saarbrücker Studien und Materialien zur Altertumskunde 6/7 (1997–1998), 1998, s. 199–227.
 
101.
Sulimirski, T., Kultura człowieka przedhistorycznego, [w:] Człowiek, jego rasy i życie, Warszawa, 1938, s. 205–297.
 
102.
Sulimirski, T., Polska przedhistoryczna, cz. II: II tysiąclecie przed Chr., Londyn, 1957–1959.
 
103.
Sulimirski, T., Corded Ware and Globular Amphorae North-East of the Carpathians, London, 1968.
 
104.
Svêšnìkov, Ì. K., Pam’âtki kul’tur šnurovoï keramìki v basejnì r. Ustâ, Materìali ì doslìdžennâ z arheologìï Prikarpattâ ì Volinì 4, 1962, s. 44–53.
 
105.
Svêšnìkov, Ì. K., I. Swiesznikow, Krzemieniarstwo kultury ceramiki sznurowej na Wołyniu, Z otchłani wieków XXXIII, 1967, s. 222–226.
 
106.
Svêšnìkov, Ì. K., I. K. Svešnikov, Pamâtniki počapskogo tipa v verhov’âh zapadnogo Buga, Slovenská Archeológia 21, 1973, s. 15–23.
 
107.
Svêšnìkov, Ì. K., Ìstorìâ naseleniâ Peredkarpattâ, Podìllâ ì Volinì v kìncì III – na počatku II tisâčolìttâ do n.e., Kìïv, 1974.
 
108.
Svêšnìkov, Ì. K., I. K. Svešnikov, Gorodoksko-zdolbickaâ kul’tura na Volyni, [w:] Arheologiâ Ukrainskoj SSR, t. 1, Pervobytnaâ arheologiâ (red. D. Â. Telegin), Kiev, 1985, s. 381–384.
 
109.
Svêšnìkov, Ì. K., I. K. Svešnikov, Stžižovskaâ kul’tura, [w:] Arheologiâ Ukrainskoj SSR, t. 1, Pervobytnaâ arheologiâ (red. D. Â. Telegin), Kiev, 1985, s. 384–391.
 
110.
Svêšnìkov, Ì. K., Novì pohovannâ počatku bronzovoï dobi na Zahìdnìj Volinì, „Studia Archaeologica” (L’vìv) 1, 1993, s. 23–31.
 
111.
Svešnikov, I. K., Konoplâ, V. M. , Raskopki i razvedki v bassejne r. Ikvy, [w:] Arheologičeskie otkrytiâ 1976 goda, Moskva, 1977, s. 370–371.
 
112.
Ślusarski, Z., Cmentarzysko kultury mierzanowickiej w miejscowości Skomorochy Małe, pow. Hrubieszów, Wiadomości Archeologiczne XXIII, 1956, s. 97–100.
 
113.
Ślusarski, Z., Ślusarska-Polańska, M., Badania stanowisk kultury strzyżowskiej w Raciborowicach Kolonii, woj. Chełm w latach 1956, 1958 i 1959, Sprawozdania Archeologiczne XL, 1989, s. 167–196.
 
114.
Taras, H., Kultura trzciniecka w międzyrzeczu Wisły, Bugu i Sanu, Lublin, 1995.
 
115.
Taras, H., Krzemieniarstwo kultury trzcinieckiej na Wyżynach Wschodniomałopolskiej i Zachodniowołyńskiej oraz na zachodnim Polesiu, [w:] Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza (red. J. Lech, D. Piotrowska), Prace Komisji Nauk Pra- i Protohistorycznych II, Warszawa, 1997, s. 163–183.
 
116.
Točík, A., Die Nitra-Gruppe, Archeologické rozhledy 15, 1963, s. 716–774.
 
117.
Twardowski, W., Stanowiska i znaleziska archeologiczne na obszarze Radomia, [w:] Rocznik Muzeum Radomskiego 1976, Radom, 1978, s. 89–121.
 
118.
Valde-Nowak, P., Etapy i strefy zasiedlenia Karpat polskich w neolicie i na początku epoki brązu, Wrocław, 1988.
 
119.
Wiklak, H., Województwo łódzkie, Z otchłani wieków XXV, 1959, s. 398–399 [nie sygn.].
 
120.
Wiklak, H., Grób kultury ceramiki sznurowej w Eufemii, pow. Poddębice, Sprawozdania Archeologiczne XXI, 1969, s. 407–409.
 
121.
Wiklak, H., Kultura ceramiki sznurowej w Polsce środkowej, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne I, 1971, s. 35–63.
 
122.
Wróbel, H., Kurhany ze stanowiska 1 w Tyszowcach, gm. loco, na tle osadnictwa kultury trzcinieckiej w okolicach Tyszowiec, Sprawozdania Archeologiczne XL, 1989, s. 197–214.
 
123.
Wyszomirski, M., Scandinavian Flint Daggers in the Southern and Eastern Region of the Baltic, „Meddelanden från Lunds Universitets Historiska Museum (1973-1974), 1975, s. 75–100.
 
ISSN:0043-5082
Journals System - logo
Scroll to top